Zaterdag 17 januari vond in Huis Kernhem een excursie plaats rond de renovatie van de Doolhoflaan tussen Huis Kernhem en de spoorlijn. De bijeenkomst was georganiseerd door de gemeente Ede voor belanghebbenden en belangstellenden. Uit de reacties sprak vooral veel bezorgdheid over plannen om de oude bomen te kappen en jonge bomen aan te planten.
Verzamelen voor de excursie aan het begin van de doolhoflaan
Wethouder Wilke Dekker schetste het dilemma dat de gemeente voor zich zag: niks doen en het idee van een laan laten vallen of alle bomen kappen en jonge beuken in de oorspronkelijke dubbele rij terug planten, zodat de kinderen van onze kinderen opnieuw van een mooie laan kunnen genieten. De huidige bomen zijn geplant in de 1735 en zijn nu aan hun laatste fase toe. Er zullen steeds meer gaten vallen omdat de bomen doodgaan en het planten van jonge bomen tussen de bestaande bomen weinig zin heeft als bijdrage aan de ervaring van de laan. Wethouder Dekker benadrukte dat er nog niets was besloten en dat het vooral de bedoeling was om met elkaar van gedachten te wisselen over hoe we met de Doolhoflaan om moeten gaan.
Jeroen Glissenaar, beheerder van het park Sonsbeek in Arnhem vertelde het een en ander over het huidige beheer van dit park. Een van de peilers van het beleid is de communicatie met belanghebbenden die o.a. georganiseerd zijn in de Vereniging Vrienden van Sonsbeek. Er wordt niets gedaan dat niet de instemming heeft van de vereniging, terwijl er toch jaarlijks 100 tot 200 bomen worden gekapt om ruimte te scheppen voor de ontwikkeling van het park in de toekomst en behoud en versterking van het karakter van het park met zijn karakteristieke beukenhallen en lanen. Als de "vrienden" bepaalde bomen wilen behouden, worden ze niet gekapt. In het beleid wordt verder vooral een evenwicht gezocht tussen de Natuur en de Cultuur, inclusief de diversiteit in het gebruik van het park.
Na deze inleidingen konden de aanwezigen vragen stellen en opmerkingen maken.
Zo verwoordde een van de aanwezigen het algemeen gedeelde gevoel dat je jezelf wel meer dan 10 keer mag bedenken voor dat je soort oude bomen van meer dan 250 jaar gaat omhakken. Daarbij komt nog dat er maar betrekkelijk weinig zeer oude monumentale bomen zijn en dat we dus zeer zuinig moeten zijn met de oude bomen die mogelijk een monumentale status zouden kunnen bereiken. Verder gaven diverse aanwezigen aan dat zij de Doolhoflaan op dit moment nog steeds een prachtige plek te vinden, zeker wat betreft het eerste gedeelte. Hierbij werd een ingezonden brief van schrijver Jan Siebelink geciteerd en een oudere dame had zelfs haar fotoboek mee om dit nog maar eens te benadrukken.
Rinus Boortman aan de ingang van de Doolhoflaan
Het bevreemde de aanwezigen verder dat de gemeente de Doolhoflaan als uniek Vleermuizenreservaat heeft aangewezen, terwijl dit door het kappen van de bomen feitelijk teniet zou worden gedaan. Terwijl men in Sonsbeek naar een evenwicht zoekt tussen natuur en cultuur, is hier duidelijk gekozen om de natuur het hoogste woord te geven. De cultuur in de vorm van een mooie nette beukenlaan is daaraan ondergeschikt geworden. De Doolhoflaan biedt aan zes soorten vleermuizen vier verschillende functies waaronder aanvliegroute, fourageergebied en verblijfplaats. De meeste vleermuizen verblijven er in de zomer, in de winter wordt er slechts een enkeling geteld. Bij een recente telling bleek deze enkeling overigens wel een watervleermuis te zijn, de eerste keer dat deze in een holle boom is waargenomen. De gemeente is overigens bezig om een andere laan op het de Kernhem te laten versterven om vleermuizen alternatieve locaties te bieden.
Naast de vleermuizen maken uiteraard ook veel vogels, eekhoorns en andere dieren gebruik van deze bijzondere biotoop die de Doolhoflaan is geworden en die door het omhakken van de bomen grotendeels zou worden vernietigd.
Rinus Boortman bij een van de eiken
Anderen vroegen zich of het wijs was om op dit moment opnieuw aan het herplanten van beuken te denken.. Hoewel een beukenlaan zijn charme heeft, is er wellicht het een en ander veranderd sinds 1735 voor wat betreft grondwaterstand, bodemstructuur en/of inzichten. Dit kan mogelijk een keuze voor een andere boomsoort logischer maken. Je kunt hierbij denken aan de drie eiken die zich in de bomenrij bevinden en die duidelijk vitaler blijken te zijn.
In de discussie werd ook het element van de veiligheid van wandelaars en spelende kinderen naar voren gebracht in verband vallende takken. Door de dode kruinen en takken regelmatig te snoeien kan de gemeente de veiligheid vergroten en de aansprakelijkheid beperken. Dit is ook tot nu toe ook gebeurd, wat overigens geen afdoende garantie is tegen ongelukken bij een storm.
Na de presentaties en de discussie nam bosbeheerder Rinus Boortman van de gemeente Ede de deelnemers mee naar de Doolhoflaan zelf. Hij wees o.a op de dode kruinen van de beuken en liet een aantal bomen zien die duidelijk sporen van verval vertonen. Hij gaf overigens wel aan dat het nog wel een vijftig jaar zou kunnen duren voordat de laan daadwerkelijk verdwenen is. Dit zou voor individuele bomen uiteraard ook langer kunnen zijn. Boortman bleef ook stilstaan bij een van de eiken in de rij, waarvan het niet in de bedoeling ligt om deze samen met de beuken te kappen.
2e meer vervallen stuk Doolhoflaan
Waar het eerste gedeelte van de laan gezien vanaf huis Kernhem nog in redelijke staat is, is in het tweede gedeelte het verval zeer duidelijk zichtbaar. Er zijn inmiddels flinke open plekken en veel dode bomen. Boortman gaf aan dat het uiteraard goed mogelijk is om de op de open plekken opnieuw bomenrijen te planten. Dat betekent dan wel dat er verschillen zullen ontstaan in de omvang van de verschillende bomen op verschillende delen van de laan, wat het effect van de laanstructuur verminderd. Uit de eerste reacties bleek evenwel dat veel aanwezigen toch liever de oude bomen zouden willen behouden en de open plekken zouden willen invullen. Met deze concessie aan de structuur van de laan wordt het huidige bijzondere karakter en biotoop zo lang mogelijk gespaard, terwijl de nieuwe bomen ook weer een nieuwe toekomst bieden.
2e meer vervallen stuk Doolhoflaan
Op het laatste stuk voor het spoor, tussen het gebouw van de scouting en de spoorlijn, was te zien dat de gemeente al met de renovatie was begonnen. Een nieuwe rij bomen was aangepland en een stuk bos was vrij gemaakt om een tweede rij an te planten. Het is de bedoeling dat ook aan de andere kant de oudere bomen verdwijnen en jongere bomen worden neeggezet.
Doolhoflaan, deel opnieuw aangeplant
Op de afsluitende terugweg klonken waarderende geluiden over deze bijeenkomst en het feit dat deze door gemeente vroeg in het proces is georganiseerd. De deelnemers zijn benieuwd naar het vervolg.
Bekijk ook de foto's in het fotoboek
Doe mee met onze peiling
en nogmaals Ede-Stad